Sjtein van Stokkem
Onthuld in 1979 - 1981 - 1985 - 2022
De Sjtein van Sjtokkem is een steen met veel verhalen waarin feitelijk twee stenen een hoofdrol spelen en er in drie verschillende jaren reden was voor feest.
De stenen zijn een herinnering aan de kerk van het oude Obbicht die lag in de tegenwoordige Maasbedding, ongeveer 300 m westelijk van ons huidige dorp. In 1643 verdween het toenmalige Obbicht in het kolkende water tijdens een alles verwoestende vloedgolf van de Maas. Zowel de kerk als het dorp Obbicht werden niet meer herbouwd op de oorspronkelijk plaats waarvan de Maas definitief bezit had genomen. Wel werd in 1688 in het gehucht Overbroek een nieuwe kerk gebouwd waarna Overbroek werd omgedoopt en sindsdien de naam Obbicht draagt. Het huidige Overbroekplein bij de oude kerktoren herinnert hier nog aan.
De stenen van Stokkem zijn afkomstig van die oude kerk die in 1643 verwoest werd. De stenen werden lange tijd bewaard op de Negenoord (nu België). Een van de stenen werd ingemetseld als keersteen in een hoek van de monumentale Limburgse hoeve De Negenoord.
In 1979, nadat deze hoeve werd afgebroken vanwege de ontgrinding van de Maas, schonken architect Roecks en de gemeenschap Stokkem de steen op een ludieke wijze en met veel ceremonieel aan de gemeenschap Obbicht voor de symbolische prijs van een vaatje bier. In oktober 1981 kreeg de steen een plaats op het Oranjeplein en werd onthuld door Burgemeester Loeffen.
Om daar nog even van na te genieten bekijk de film op onze website:
De Sjtein van Sjtokkem
Een tweede steen
Niemand vermoedde op dat moment dat er op enkele honderden meter afstand een tweede steen lag. In november 1984 werd door de heer W.H.L.Visser, landmeter van de gemeente Born, op het terrein van de gesloopte Willibrorduskerk aan de Ecrevissestraat nog een zelfde steen ontdekt. Op last van de Burgemeester en Wethouders van Born werd de steen voorlopig opgeslagen in het lager van de gemeente waarna een onderzoek werd ingesteld. Uit dit onderzoek bleek dat de steen al in 1887 aan het kerkbestuur van Obbicht werd geschonken maar nooit de plaats heeft gekregen die hij verdiende. Bij de bouw van de voormalige Willibrorduskerk in 1904 is de steen waarschijnlijk onder de kerkvloer terecht gekomen en nooit meer gezien… totdat in 1984 de landmeter zo alert was. Het is een wonder dat de steen niet samen met de afbraakmaterialen van de kerk is afgevoerd.
Opnieuw reden voor een feestelijke gebeurtenis. Alsof er in het ontwerp van het monumentje op het Oranjeplein al rekening mee gehouden was: er was een plekje vrij waar de tweede steen op 8 juni 1985 als vanzelfsprekend bij geplaatst kon worden. Diezelfde dag wordt de kapel ingezegend en is het dorp een nieuw monument en een ingezegende torenkapel rijker.
De tekst die op de steen van het monumentje geschreven stond:
MARMEREN BOUWELEMENTEN VAN DE KERK VAN OBBICHT
DIE IN 1643 SAMEN MET HET DORP DOOR DE MAAS WERD WEGGGESPOELD
(Teruggevonden in 1979 op de Negenoord in Stokkem)
Monumentje afgebroken
In 2006 werd het monumentje ineens verwijderd in verband met de bouw van een appartementencomplex vlak bij de plaats van het gedenkteken. De stenen zijn in veiligheid gebracht maar van het monumentje was niets meer over. Het Ecrevissecomité, dat toezicht heeft op de monumenten in Obbicht, heeft er bij de gemeente op aangedrongen dat de “Sjtein ”na de bouwwerkzaamheden weer op precies dezelfde plaats werd teruggezet, op kosten van de aannemer.
Het monumentje werd niet teruggeplaatst en na verloop van tijd lagen de stenen er onwaardig bij.
Monument weer in ere hersteld in 2022
Begin 2022 heeft het Ecrevissecomité het initiatief genomen om de stenen in de vorm van een vernieuwd monument weer een waardige uitstraling te geven.
Uiteindelijk werd er gekozen voor een oplossing waarbij de stenen weer op een basis van grote Maaskeien geplaatst zijn geworden. De stenen van de oude kerk, die in de Maas verzwolgen waren staan vanaf nu weer prominent in het zicht op grote keien die ook uit de Maas zijn gekomen. Deze grote Maaskeien zijn ons geschonken door het Grensmaas Consortium, waarvoor heel veel dank.
Op het informatiebord naast het monument staat een basisinformatie over de Sjteinen van Stokkem met een QR-code die verwijst naar deze uitgebreide tekst op de website.
Dit informatiebord, en nog vele andere informatieborden zijn door het Ecrevissecomité in 2022 geplaatst bij verschillende monumenten, kapellen en monumentale panden in Obbicht. Hiervoor heeft het Ecrevissecomité een donatie uit het Prins Bernhard Cultuurfonds van de Oranjestichting gekregen.
Het vernieuwde monument is op 1 oktober 2022 opnieuw ingehuldigd in aanwezigheid van wethouder Andries Houtakkers en een delegatie van schepenen uit Dilsen-Stokkem alsmede vertegenwoordigers van de Kunstkring Arnold Sauwen, 'het Ecrevissecomité' uit Stokkem'.
Van deze inhuldiging is door Harrie Savelkoul een mooie film gemaakt (wordt binnenkort geplaatst).
Ook de tekst die in de rand staat naast de stenen is gerenoveerd en met goudkleurige verf opgevuld. De gehele tekst luidt:
In 1643 Weken obbiChtse hUIzen Voor WassenD MaasWater eXCeLLente DeLen
Van De Vroegere WILLIbrorDkerk zIJn hierheen gebraCht
